اقداما ت جامعه بین المللی برای مقابله با تغییرات اقلیمی در راستای اهداف توسعه پایدار

امروزه حق بر محیط زیست وحق توسعه از مصادیق نسل سوم حقوق بشر که اصطلاحا آن را حقوق همبستگی می نامند شناخته شده اند.در عین حال آنچه که بیش از هر چیز حق بشر بر محیط زیست سالم را تهدید میکند توسعه ناپایدار است به همین دلیل مفهوم توسعه پایدار شکل گرفته است .به عبارت دیگر توسعه وقتی پایدار است که تحقق و پیشرفت آن حق بر محیط زیست را تقویت کند.برای تدوین استراتژی و برنامه های دراز مدت به منظور حفاظت از محیط زیست و دستیابی به توسعه پایدار ،لازم وضروری است که برنامه های محیط زیست سازمان ملل در زمینه های گوناگون در کشورهای مختلف مورد اجرا قرار گیرد. یکی از مهمترین بحرانهای زیست محیطی دنیای امروز که نیاز به برنامه ریزی بلند مدت وتدوین استراتژیها ی دقیق در سطح جهانی دارد تغییرات اقلیمی است. در دهه هشتاد شواهد علمی نشان دادند که انتشار گازهای گلخانه ای خطراتی برای آب و هوای جهان ایجاد می کند و به این ترتیب برنامه میان دولتی تغییرات اقلیمی با هدف تحقیق وپژوهش درزمینه اثرات این تغییرات با همکاری سازمان بهداشت جهانی تشکیل شد.بدلیل گزارشات این برنامه دولتها مصمم به تشکیل اجلاسی بین المللی و تصویب کنوانسیونی در این رابطه شدند که این امر در سال 1992 تحقق یافت. هدف نهایی این کنوانسیون و دیگر کنفرانس ها و برنامه های بین المللی در راستای مقابله با تغییرات اقلیمی، دستیابی به تثبیت غلظت گازهای گلخانه ای جو در سطحی است که از تداخل خطرناک فعالیتهای بشر با سیستم آب و هوایی جلوگیری نماید. در ضمن طبق مفاد کنوانسیون مذکور اعضای کنوانسیون با توجه به اصول آن باید با توجه به مبنای تساوی و بر طبق اصل مسئولیت مشترک ولی متفاوت و قابلیت های خود، از سیستم آب و هوا به نفع نسل های فعلی و آتی بشر حمایت کنند. از آنجایی که در این سند چارچوب کلی ساز و کارهای بین المللی تعیین شده بود، لذا مذاکره برای تدوین یک سند حقوقی دقیق و الزام آور در این زمینه تداوم یافت که در نهایت به انعقاد پروتکل کیوتو در دسامبر 1997 انجامید. نشست کپنهاگ در سال 2009که قرار بود در آن اهداف و تصمیماتی جدی برای اقدامات دولتها بعد از سال 2012 که تعهدات پروتکل کیوتو پایان می یافت ،مورد بررسی قرار گیرد به دلیل تضاد منافع دولت ها و جدی تلقی نکردن این موضوع از سوی سیاست مداران به شکست انجامید.نشست بعدی دولتها درشهر کنکون مکزیک در حالی برگزار شد که به دلیل شکست اجلاس قبلی امید کمی برای دستیابی به توافق میان دولتها وجود داشت به همین دلیل جامعه جهانی با نتایجی میانی در این اجلاس قناعت نمودند و این اجلاس را می توان نسبتا موفق ارزیابی نمود . نکته حائز اهمیت در این اجلاسها که بدان توجه شده است به کارگیری روشها و اصول توسعه پایدار در کاهش تغییرات اقلیمی میباشد که همانطور که در ابتدا این موضوع را مطرح کردیم امروزه جامعه جهانی توسعه پایدار رابه عنوان راهی که در طولانی مدت شرایط پیشرفت وتوسعه جوامع را بدون ایجاد آسیبهای زیست محیطی فراهم می سازد، عنوان کرده است. این موضوع در بسیاری از اسناد بین المللی و کنفرانس های حمایت از جو مطرح شده که می توان مهمترین سند را در این زمینه دستور کار 21 ذکر کرد. البته باید گفت میان تصویب این اسناد در کنفرانس ها و نشست های بین المللی تا اجرایی شدن آنها در سطح دولتی و جهانی فاصله زیادی است که باید تمامی دولتها و سازمان ها در جهت عملی شدن اهداف آن تلاش کنند.البته در این زمینه آگاهی مردم ونقش بنگاهها وتولیدکنندگان بخش خصوصی می تواند بسیار کلیدی باشد .